• Diện tích: 40 ha
• Vị trí: Phường Lê Bình, huyện Vĩnh Thạnh, TP. Cần Thơ
• Thông tin nổi bật: Tập trung vào các ngành công nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương.

Cụm Công nghiệp Cái Răng: Động lực phát triển kinh tế quận Cái Răng, Cần Thơ

1. Tổng quan về Cụm Công nghiệp Cái Răng

Cụm Công nghiệp (CCN) Cái Răng là một trong những dự án công nghiệp quan trọng tại quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ, thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Được thành lập nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp và đô thị hóa tại khu vực cửa ngõ phía Nam của TP. Cần Thơ, CCN Cái Răng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của thành phố. Với diện tích quy hoạch khoảng 40 ha, cụm công nghiệp này tập trung vào các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng, và công nghiệp phụ trợ, tận dụng lợi thế vị trí chiến lược và hệ thống giao thông kết nối thuận tiện.

Quận Cái Răng, một quận nội thành của TP. Cần Thơ, được thành lập theo Nghị định số 05/2004/NĐ-CP ngày 2/1/2004, có diện tích 62,53 km² và dân số khoảng 105.393 người (năm 2019). Quận nổi bật với vai trò là trung tâm công nghiệp, thương mại, và logistics của TP. Cần Thơ, nhờ vào sự hiện diện của các khu công nghiệp (KCN) như KCN Hưng Phú 1, KCN Hưng Phú 2A, KCN Hưng Phú 2B, và Cảng Logistics Cái Cui. CCN Cái Răng được định hướng phát triển theo mô hình khu đô thị – công nghiệp, kết hợp giữa sản xuất công nghiệp và phát triển đô thị, góp phần đưa Cần Thơ trở thành trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, và logistics của vùng ĐBSCL, theo Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 5/8/2020 của Bộ Chính trị.

CCN Cái Răng được thành lập theo Quyết định của UBND TP. Cần Thơ và là một phần trong kế hoạch phát triển các cụm công nghiệp của thành phố. Tính đến năm 2025, cụm công nghiệp này đã thu hút một số doanh nghiệp vừa và nhỏ, với tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 500 tỷ đồng và tạo việc làm cho khoảng 500-800 lao động. Dự án được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp của quận, từ mức 16.530 tỷ đồng trong năm 2020 lên mức 20.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2025-2030, đồng thời hỗ trợ mục tiêu phát triển quận Cái Răng thành một khu đô thị hiện đại và bền vững.

2. Vị trí chiến lược của CCN Cái Răng

CCN Cái Răng tọa lạc tại phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, TP. Cần Thơ, một vị trí chiến lược tại cửa ngõ phía Nam của thành phố. Quận Cái Răng có vị trí địa lý thuận lợi, với các ranh giới hành chính như sau:

• Phía Đông: Giáp thị xã Bình Minh và huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long.

• Phía Tây: Giáp huyện Phong Điền.

• Phía Nam: Giáp tỉnh Hậu Giang.

• Phía Bắc: Giáp quận Ninh Kiều, với ranh giới tự nhiên là sông Cần Thơ.

Vị trí của CCN Cái Răng mang lại nhiều lợi thế về giao thông và kết nối:

• Đường bộ: CCN nằm gần Quốc lộ 1A, tuyến giao thông huyết mạch kết nối TP. Cần Thơ với TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Ngoài ra, các tuyến đường chính như Quốc lộ 1 cũ, đường Quang Trung, và các tuyến nội quận giúp kết nối CCN với trung tâm TP. Cần Thơ và các khu vực lân cận. CCN cách trung tâm quận Ninh Kiều khoảng 10 km và cách Cầu Cần Thơ khoảng 5 km.

• Đường thủy: CCN nằm gần Cảng Cái Cui, một trong những cảng logistics quan trọng của ĐBSCL, hỗ trợ xuất khẩu hàng hóa. Hệ thống sông ngòi dày đặc, bao gồm sông Hậu và sông Cần Thơ, tạo điều kiện thuận lợi cho vận tải đường thủy nội địa.

• Đường hàng không: CCN cách Sân bay Quốc tế Cần Thơ khoảng 15 km, thuận tiện cho vận chuyển hàng hóa và kết nối quốc tế.

• Kết nối vùng: CCN nằm trong khu vực liên kết kinh tế của TP. Cần Thơ với các tỉnh ĐBSCL, tận dụng lợi thế từ các trung tâm giáo dục (Đại học Tây Đô, Đại học Kiến trúc TP.HCM cơ sở Cần Thơ) và các khu công nghiệp lớn như KCN Hưng Phú 1.

Vị trí chiến lược này giúp CCN Cái Răng dễ dàng tiếp cận nguồn nguyên liệu từ các tỉnh lân cận, đặc biệt là nông sản và thủy sản, đồng thời hỗ trợ phân phối sản phẩm công nghiệp đến các thị trường trong nước và quốc tế thông qua hệ thống giao thông đa dạng.

3. Quy hoạch và cơ sở hạ tầng

3.1. Quy hoạch tổng thể

CCN Cái Răng được quy hoạch với diện tích 40 ha, trong đó:

• 30 ha dành cho các nhà máy, xưởng sản xuất, và kho bãi.

• 8 ha dành cho hạ tầng giao thông, cây xanh, và các công trình công cộng.

• 2 ha dành cho khu vực hành chính, dịch vụ, và tiện ích hỗ trợ.

Quy hoạch của CCN được thiết kế theo mô hình khu đô thị – công nghiệp, kết hợp giữa sản xuất công nghiệp và các khu dân cư, thương mại. Dự án nằm trong kế hoạch phát triển đô thị của quận Cái Răng, với định hướng trở thành một khu vực đô thị hiện đại, tích hợp các khu công nghiệp, khu dân cư (như Khu đô thị mới Hưng Phú), và các dự án biệt thự sinh thái (như dự án của Công ty Vinhomes tại cồn Ấu). CCN ưu tiên các doanh nghiệp sử dụng công nghệ sạch và thân thiện với môi trường, nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường tự nhiên và các khu dân cư lân cận.

3.2. Hạ tầng kỹ thuật

Hạ tầng kỹ thuật của CCN Cái Răng được đầu tư đồng bộ, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia về cụm công nghiệp. Các hạng mục chính bao gồm:

• Hệ thống điện: Kết nối với lưới điện quốc gia, với trạm biến áp trung thế công suất 10 MW, đảm bảo cung cấp điện ổn định cho các nhà máy.

• Hệ thống cấp nước: Nhà máy nước sạch với công suất 5.000 m³/ngày, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt, lấy nguồn từ sông Hậu và được xử lý theo tiêu chuẩn công nghiệp.

• Hệ thống xử lý nước thải: Hệ thống xử lý nước thải tập trung với công suất 3.000 m³/ngày, tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp (QCVN 40:2011/BTNMT).

• Hệ thống giao thông: Các tuyến đường nội bộ rộng từ 12m đến 20m, kết nối trực tiếp với Quốc lộ 1A và các tuyến đường liên phường. Hệ thống đường được thiết kế phù hợp cho xe tải và xe container.

• Hệ thống viễn thông: Trang bị mạng cáp quang và hệ thống 4G/5G, đảm bảo kết nối internet tốc độ cao.

• Hệ thống phòng cháy chữa cháy: Bao gồm các trụ cứu hỏa, hệ thống báo cháy tự động, và đội ngũ ứng phó khẩn cấp.

3.3. Khu vực hỗ trợ

CCN Cái Răng còn quy hoạch các khu vực hỗ trợ, bao gồm:

• Khu dịch vụ: Gồm các cửa hàng, nhà ăn, và văn phòng hành chính phục vụ công nhân và doanh nghiệp.

• Khu cây xanh: Chiếm khoảng 15% diện tích, giúp điều hòa không khí và giảm thiểu ô nhiễm.

• Khu dân cư lân cận: CCN nằm gần các khu đô thị như Khu đô thị mới Hưng Phú và Khu tái định cư Trung tâm Văn Hóa Tây Đô, cung cấp nhà ở cho công nhân và người lao động.

Hạ tầng của CCN được giám sát bởi Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ (địa chỉ: 105 Trần Hưng Đạo, P. Thới Bình, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ; Điện thoại: 02923.830773; Email: cepiza@cantho.gov.vn).

4. Các ngành nghề thu hút đầu tư

CCN Cái Răng được định hướng thu hút các ngành công nghiệp nhỏ và vừa, phù hợp với tiềm năng kinh tế của quận và vùng ĐBSCL. Các ngành nghề chính bao gồm:

• Chế biến nông sản và thực phẩm: Sản xuất gạo, thực phẩm đóng gói, nước giải khát, và chế biến thủy sản. Quận Cái Răng có lợi thế từ nguồn nguyên liệu nông sản dồi dào của các tỉnh ĐBSCL, đặc biệt là thủy sản từ sông Hậu.

• Sản xuất hàng tiêu dùng: Bao gồm các sản phẩm như áo mưa, đồ gia dụng, và hàng thủ công mỹ nghệ. Nhu cầu sản xuất áo mưa quảng cáo tại Cần Thơ rất lớn, phục vụ các khu công nghiệp và công đoàn lao động.

• Công nghiệp phụ trợ: Sản xuất bao bì, linh kiện, và các sản phẩm hỗ trợ cho các khu công nghiệp lớn như KCN Hưng Phú 1 và KCN VSIP Cần Thơ.

• Dịch vụ logistics: Phát triển các kho bãi và trung tâm phân phối nhỏ, hỗ trợ chuỗi cung ứng hàng hóa từ Cảng Cái Cui đến các thị trường trong và ngoài nước.

Ưu tiên của CCN là thu hút các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất sạch, và có khả năng tạo ra giá trị gia tăng. Ví dụ, Công ty TNHH MTV Sinh hóa Phù Sa-PHUSA Biochem tại quận Cái Răng đã ứng dụng công nghệ sinh học phân tử để sản xuất các sản phẩm như hóa chất PCR và máy PCR, phục vụ ngành nông nghiệp và y tế. Tính đến năm 2025, CCN đã thu hút khoảng 7-10 doanh nghiệp, với các lĩnh vực chủ đạo là chế biến thực phẩm, sản xuất bao bì, và công nghiệp phụ trợ.

5. Tiến độ triển khai và các mốc thời gian quan trọng

5.1. Các mốc thời gian chính

• Năm 2004: Quận Cái Răng được thành lập, mở ra cơ hội phát triển các dự án công nghiệp, bao gồm CCN Cái Răng.

• Năm 2010: CCN Cái Răng được đưa vào quy hoạch phát triển công nghiệp của TP. Cần Thơ, với diện tích ban đầu khoảng 40 ha.

• Năm 2015: UBND TP. Cần Thơ phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 cho CCN Cái Răng, xác định các ngành nghề ưu tiên và mô hình khu đô thị – công nghiệp.

• Năm 2017: Công tác giải phóng mặt bằng bắt đầu, với tổng diện tích 40 ha được thu hồi từ đất nông nghiệp và đất công.

• Năm 2019: Khởi công xây dựng hạ tầng giai đoạn 1 (25 ha), bao gồm các tuyến đường nội bộ, hệ thống điện, và hệ thống cấp nước. Tổng vốn đầu tư hạ tầng ước tính 200 tỷ đồng.

• Năm 2021: Hoàn thành 80% hạ tầng kỹ thuật giai đoạn 1, bắt đầu thu hút các doanh nghiệp đầu tiên.

• Năm 2023: CCN chính thức đi vào hoạt động, với 5 doanh nghiệp ký hợp đồng thuê đất, tập trung vào chế biến thực phẩm và sản xuất hàng tiêu dùng.

• Năm 2024: Tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giai đoạn 2 (15 ha) và đẩy mạnh thu hút đầu tư. Tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 50%.

• Năm 2025: Dự kiến hoàn thành toàn bộ hạ tầng và đạt tỷ lệ lấp đầy 70-80%, góp phần vào mục tiêu phát triển quận Cái Răng thành khu đô thị – công nghiệp hiện đại.

5.2. Tiến độ giải phóng mặt bằng

Công tác giải phóng mặt bằng cho CCN Cái Răng được thực hiện thuận lợi nhờ sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và sự đồng thuận của người dân. Tổng chi phí bồi thường ước tính khoảng 100 tỷ đồng, với hơn 98% hộ dân đã nhận tiền bồi thường tính đến năm 2023. Một số khu tái định cư, như Khu tái định cư Trung tâm Văn Hóa Tây Đô, đã được xây dựng để hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng, với các tiện ích cơ bản như điện, nước, và đường giao thông.

Các thách thức chính bao gồm:

• Chưa đồng thuận về giá bồi thường: Một số hộ dân yêu cầu mức bồi thường cao hơn so với khung giá của Nhà nước.

• Tái định cư: Một số hộ dân cần thời gian để ổn định tại khu tái định cư, ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao đất.

UBND quận Cái Răng đã tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với người dân và phối hợp với các cơ quan chức năng để giải quyết, đảm bảo quyền lợi cho các hộ dân.

5.3. Tiến độ xây dựng hạ tầng

Tính đến tháng 5 năm 2025, hạ tầng của CCN Cái Răng đạt được các tiến độ sau:

• Giai đoạn 1 (25 ha): Hoàn thành 100% các hạng mục chính, bao gồm đường nội bộ, hệ thống điện, cấp nước, và xử lý nước thải. Các doanh nghiệp đã bắt đầu xây dựng nhà xưởng.

• Giai đoạn 2 (15 ha): Đạt tiến độ 85%, với các tuyến đường và hệ thống điện đang được hoàn thiện. Nhà máy xử lý nước thải giai đoạn 2 dự kiến hoàn thành vào quý III/2025.

• Khu tái định cư: Hoàn thành 100% và bàn giao cho các hộ dân vào cuối năm 2023.

6. Tác động kinh tế – xã hội

6.1. Thúc đẩy phát triển kinh tế

CCN Cái Răng mang lại nhiều tác động tích cực cho kinh tế quận Cái Răng và TP. Cần Thơ:

• Tăng trưởng công nghiệp: CCN góp phần nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp của quận, từ 16.530 tỷ đồng năm 2020 lên ước tính 20.000 tỷ đồng vào năm 2025.

• Thu hút đầu tư: Với chi phí thuê đất cạnh tranh và hạ tầng đồng bộ, CCN dự kiến thu hút thêm 10-15 doanh nghiệp trong giai đoạn 2025-2030, với tổng vốn đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng.

• Phát triển chuỗi cung ứng: CCN hỗ trợ chế biến và phân phối nông sản, đặc biệt là thủy sản và thực phẩm, giúp nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm của vùng ĐBSCL.

6.2. Giải quyết việc làm

CCN Cái Răng hiện tạo việc làm cho khoảng 500-800 lao động, chủ yếu là người dân địa phương và các tỉnh lân cận. Khi đạt tỷ lệ lấp đầy 100%, CCN dự kiến giải quyết việc làm cho 2.000-2.500 lao động, bao gồm cả lao động phổ thông và lao động kỹ thuật. Điều này giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và cải thiện thu nhập cho người dân, với GRDP bình quân đầu người của quận ước tính đạt 94,5 triệu đồng vào năm 2025.

6.3. Đô thị hóa và phát triển xã hội

CCN Cái Răng góp phần thúc đẩy đô thị hóa tại quận, hỗ trợ kế hoạch phát triển các khu đô thị mới như Khu đô thị mới Hưng Phú và các dự án biệt thự sinh thái tại cồn Ấu. Các khu tái định cư và tiện ích trong CCN giúp cải thiện chất lượng sống cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Ngoài ra, CCN còn tạo điều kiện để phát triển các dịch vụ phụ trợ như nhà ở công nhân, cửa hàng, và dịch vụ logistics.

Dự án cũng phù hợp với định hướng phát triển công nghệ cao của TP. Cần Thơ, với sự hiện diện của các doanh nghiệp tiên phong như Công ty TNHH MTV Sinh hóa Phù Sa-PHUSA Biochem, ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất. CCN có thể kết hợp với các điểm du lịch nổi tiếng của quận, như Chợ nổi Cái Răng (Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia), để phát triển du lịch công nghiệp và trải nghiệm.

7. Thách thức trong quá trình triển khai

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, CCN Cái Răng vẫn đối mặt với một số thách thức:

7.1. Hạn chế về nguồn vốn

Nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng CCN chủ yếu dựa vào ngân sách địa phương và vốn từ các doanh nghiệp. Với quy mô 40 ha, CCN cần thêm nguồn vốn từ các tổ chức quốc tế hoặc các nhà đầu tư lớn để hoàn thiện hạ tầng và thu hút doanh nghiệp.

7.2. Cạnh tranh với các KCN lớn

Quận Cái Răng đã có các khu công nghiệp lớn như KCN Hưng Phú 1 (262 ha), KCN Hưng Phú 2A (134 ha), và KCN Hưng Phú 2B (62,63 ha), với hạ tầng hiện đại và chính sách ưu đãi hấp dẫn. CCN Cái Răng cần xây dựng các lợi thế cạnh tranh riêng, chẳng hạn như chi phí thuê đất thấp và tập trung vào các ngành công nghiệp phụ trợ.

7.3. Bảo vệ môi trường

Do nằm gần sông Hậu và các khu dân cư, CCN Cái Răng cần đảm bảo hoạt động công nghiệp không gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là nguồn nước. Hệ thống xử lý nước thải và chất thải rắn cần được vận hành hiệu quả, và các doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về môi trường.

7.4. Nguồn nhân lực chất lượng cao

Mặc dù quận Cái Răng có các cơ sở giáo dục lớn như Đại học Tây Đô, nguồn lao động kỹ thuật cao vẫn còn hạn chế. CCN cần phối hợp với các trường đại học và trung tâm đào tạo để nâng cao trình độ kỹ thuật cho lao động địa phương.

8. Triển vọng phát triển

CCN Cái Răng có tiềm năng lớn để trở thành một cụm công nghiệp tiêu biểu tại TP. Cần Thơ, đặc biệt trong bối cảnh quận Cái Răng đang đẩy mạnh phát triển đô thị và công nghiệp công nghệ cao. Một số triển vọng chính bao gồm:

• Mở rộng quy mô: Trong giai đoạn 2025-2030, CCN có thể được mở rộng thêm 10-20 ha, tận dụng quỹ đất còn lại tại phường Hưng Thạnh và các phường lân cận.

• Ứng dụng công nghệ 4.0: CCN có thể thu hút các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ tự động hóa và công nghệ sinh học, tương tự mô hình của Công ty TNHH MTV Sinh hóa Phù Sa-PHUSA Biochem.

• Liên kết công nghiệp và đô thị: CCN có thể trở thành trung tâm chế biến và phân phối hàng hóa, kết hợp với các khu đô thị mới như Khu đô thị mới Hưng Phú và các dự án của Vinhomes.

• Hỗ trợ phát triển bền vững: CCN sẽ góp phần vào mục tiêu phát triển TP. Cần Thơ thành thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, với các mô hình công nghiệp xanh và bền vững.

Trong dài hạn, CCN Cái Răng sẽ đóng góp vào việc khẳng định vai trò của quận Cái Răng như một trung tâm công nghiệp và logistics của vùng ĐBSCL, đồng thời hỗ trợ TP. Cần Thơ đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội đến năm 2030.

9. Kết luận

Cụm Công nghiệp Cái Răng là một dự án mang ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của quận Cái Răng và TP. Cần Thơ. Với vị trí thuận lợi, hạ tầng đồng bộ, và định hướng phát triển khu đô thị – công nghiệp, CCN không chỉ thúc đẩy công nghiệp hóa mà còn góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và cải thiện đời sống người dân. Mặc dù đối mặt với một số thách thức, sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và tiềm năng kinh tế của khu vực sẽ đảm bảo CCN Cái Răng phát triển bền vững trong tương lai.