• Diện tích: Không được nêu rõ trong các nguồn
• Vị trí: Huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ
• Thông tin nổi bật: Phù hợp cho các ngành công nghiệp chế biến và tiểu thủ công, tận dụng lợi thế từ các vườn trái cây lớn của huyện.

Cụm Công nghiệp Phong Điền: Động lực phát triển kinh tế huyện Phong Điền, Cần Thơ

1. Tổng quan về Cụm Công nghiệp Phong Điền

Cụm Công nghiệp (CCN) Phong Điền là một trong những cụm công nghiệp quan trọng tại thành phố Cần Thơ, nằm trong địa bàn huyện Phong Điền – một huyện ven đô nổi tiếng với các vườn cây ăn trái và mô hình du lịch sinh thái. CCN Phong Điền được thành lập nhằm tận dụng lợi thế của huyện về vị trí địa lý, nguồn lao động dồi dào, và tiềm năng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời góp phần thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Với định hướng phát triển công nghiệp sạch và bền vững, CCN này đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ.

CCN Phong Điền được quy hoạch với diện tích khoảng 50 ha, tập trung vào các ngành công nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là các ngành chế biến nông sản, thực phẩm, và sản xuất hàng tiêu dùng. Dự án nằm trong chiến lược phát triển công nghiệp của TP. Cần Thơ, phù hợp với Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 5/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP. Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, Cần Thơ được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, và logistics của vùng ĐBSCL, trong đó các cụm công nghiệp như CCN Phong Điền đóng vai trò hỗ trợ các khu công nghiệp lớn và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Tính đến năm 2025, CCN Phong Điền đã thu hút một số doanh nghiệp vừa và nhỏ, với tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 500 tỷ đồng và tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương. Dự án được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những điểm nhấn kinh tế của huyện Phong Điền, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và hỗ trợ mục tiêu phát triển huyện thành thị xã Phong Điền vào năm 2025, như kế hoạch đã được UBND TP. Cần Thơ công bố vào tháng 1/2024.

2. Vị trí chiến lược của CCN Phong Điền

CCN Phong Điền tọa lạc tại xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ, một vị trí chiến lược nằm ở phía Tây Nam ngoại thành của TP. Cần Thơ, cách trung tâm thành phố khoảng 10 km. Huyện Phong Điền có vị trí địa lý thuận lợi, với các ranh giới hành chính như sau:

• Phía Đông: Giáp quận Bình Thủy, quận Ninh Kiều và quận Cái Răng.

• Phía Tây: Giáp huyện Thới Lai và huyện Châu Thành A (tỉnh Hậu Giang).

• Phía Nam: Giáp tỉnh Hậu Giang.

• Phía Bắc: Giáp quận Ô Môn.

Vị trí của CCN Phong Điền mang lại nhiều lợi thế về giao thông và kết nối:

• Đường bộ: CCN nằm gần Tỉnh lộ 923 và đường Nguyễn Văn Cừ nối dài, hai tuyến đường huyết mạch kết nối huyện Phong Điền với trung tâm TP. Cần Thơ và các quận, huyện lân cận. Ngoài ra, CCN cách Quốc lộ 1A khoảng 15 km, thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa đến các tỉnh ĐBSCL và TP. Hồ Chí Minh.

• Đường thủy: Huyện Phong Điền có hệ thống sông ngòi dày đặc, bao gồm sông Cần Thơ và kênh Xáng Xà No, hỗ trợ vận tải đường thủy nội địa. CCN cách Chợ nổi Phong Điền – một điểm du lịch nổi tiếng – khoảng 5 km, tạo điều kiện kết hợp phát triển công nghiệp với du lịch.

• Kết nối vùng: CCN nằm trong khu vực liên kết kinh tế của TP. Cần Thơ với các tỉnh lân cận như Hậu Giang, Kiên Giang, và An Giang, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và chuỗi cung ứng nông sản, thực phẩm.

Vị trí này không chỉ giúp CCN Phong Điền tiếp cận nguồn nguyên liệu nông sản dồi dào từ các vườn cây ăn trái và vùng nuôi trồng thủy sản của huyện, mà còn hỗ trợ xuất khẩu thông qua các cảng lớn như Cảng Cái Cui và Cảng Cần Thơ. Ngoài ra, sự gần gũi với các cơ sở giáo dục như Trường Cao đẳng Y tế Cần Thơ (cơ sở 3) tại xã Mỹ Khánh cũng đảm bảo nguồn lao động chất lượng cao cho các doanh nghiệp trong CCN.

3. Quy hoạch và cơ sở hạ tầng

3.1. Quy hoạch tổng thể

CCN Phong Điền được quy hoạch với diện tích 50 ha, trong đó:

• 35 ha dành cho các nhà máy, xưởng sản xuất và kho bãi.

• 10 ha dành cho hạ tầng giao thông, cây xanh, và các công trình công cộng.

• 5 ha dành cho khu vực hành chính, dịch vụ, và tiện ích hỗ trợ.

Quy hoạch của CCN được thiết kế theo mô hình công nghiệp xanh, ưu tiên các doanh nghiệp sử dụng công nghệ sạch, thân thiện với môi trường, và phù hợp với định hướng phát triển đô thị sinh thái của huyện Phong Điền. Dự án nhằm tạo ra một cụm công nghiệp hiện đại, đáp ứng nhu cầu sản xuất của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường nông nghiệp và du lịch sinh thái của khu vực.

3.2. Hạ tầng kỹ thuật

Hạ tầng kỹ thuật của CCN Phong Điền được đầu tư đồng bộ, bao gồm:

• Hệ thống điện: Kết nối với lưới điện quốc gia, với trạm biến áp trung thế đảm bảo cung cấp điện ổn định cho các nhà máy. Công suất cung cấp điện ước tính khoảng 10 MW, đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất ban đầu.

• Hệ thống cấp nước: Nhà máy nước sạch với công suất 5.000 m³/ngày cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt. Nguồn nước được lấy từ hệ thống sông Cần Thơ và xử lý theo tiêu chuẩn công nghiệp.

• Hệ thống xử lý nước thải: Hệ thống xử lý nước thải tập trung với công suất 3.000 m³/ngày, đảm bảo xử lý toàn bộ nước thải công nghiệp và sinh hoạt theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp (QCVN 40:2011/BTNMT).

• Hệ thống giao thông: Các tuyến đường nội bộ rộng từ 12m đến 24m, kết nối trực tiếp với Tỉnh lộ 923 và các tuyến đường liên xã. Hệ thống đường được thiết kế phù hợp cho xe container và xe tải lớn.

• Hệ thống viễn thông: Được trang bị mạng cáp quang và hệ thống 4G/5G, đảm bảo kết nối internet tốc độ cao cho các doanh nghiệp.

• Hệ thống phòng cháy chữa cháy: Bao gồm các trụ cứu hỏa, hệ thống báo cháy tự động, và đội ngũ ứng phó khẩn cấp.

3.3. Khu vực hỗ trợ

CCN Phong Điền còn quy hoạch một số khu vực hỗ trợ, bao gồm:

• Khu dịch vụ: Các cửa hàng, nhà ăn, và văn phòng hành chính phục vụ công nhân và doanh nghiệp.

• Khu cây xanh: Chiếm khoảng 5% diện tích, giúp điều hòa không khí và giảm thiểu ô nhiễm.

• Khu tái định cư: Một khu tái định cư nhỏ (khoảng 2 ha) được xây dựng để hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án, đảm bảo quyền lợi và ổn định cuộc sống.

Hạ tầng của CCN được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc gia về cụm công nghiệp, với sự giám sát chặt chẽ từ Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ (địa chỉ: 105 Trần Hưng Đạo, P. Thới Bình, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ; Điện thoại: 02923.830773; Email: cepiza@cantho.gov.vn).

4. Các ngành nghề thu hút đầu tư

CCN Phong Điền được định hướng thu hút các ngành công nghiệp nhỏ và vừa, tập trung vào các lĩnh vực phù hợp với tiềm năng kinh tế của huyện và vùng ĐBSCL. Các ngành nghề chính bao gồm:

• Chế biến nông sản và thực phẩm: Sản xuất các sản phẩm từ trái cây (nước ép, mứt, trái cây sấy), thủy sản (tôm, cá đông lạnh), và các sản phẩm nông nghiệp khác. Đây là thế mạnh của huyện Phong Điền, với hơn 7.588 ha diện tích cây ăn trái và 680 ha nuôi trồng thủy sản.

• Sản xuất hàng tiêu dùng: Bao gồm các sản phẩm như áo mưa, đồ gia dụng, và hàng thủ công mỹ nghệ. Ví dụ, nhu cầu sản xuất áo mưa quảng cáo tại Cần Thơ rất lớn, phục vụ các khu công nghiệp và công đoàn lao động.

• Công nghiệp phụ trợ: Sản xuất linh kiện, bao bì, và các sản phẩm hỗ trợ cho các ngành công nghiệp lớn hơn tại các KCN như Trà Nóc, Hưng Phú, hoặc VSIP Cần Thơ.

• Dịch vụ logistics: Phát triển các kho bãi và trung tâm phân phối nhỏ, hỗ trợ chuỗi cung ứng nông sản và thực phẩm của vùng.

Ưu tiên của CCN là thu hút các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất sạch, và có khả năng tạo ra giá trị gia tăng. Tính đến năm 2019, huyện Phong Điền có 24 doanh nghiệp và 765 cơ sở công nghiệp với khoảng 2.558 lao động thường xuyên, tạo nền tảng cho sự phát triển của CCN. Giá trị sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp của huyện năm 2019 đạt 768 tỷ đồng, vượt 105,64% kế hoạch.

5. Tiến độ triển khai và các mốc thời gian quan trọng

5.1. Các mốc thời gian chính

• Năm 2015: CCN Phong Điền được đưa vào quy hoạch phát triển công nghiệp của TP. Cần Thơ, nằm trong kế hoạch phát triển 6 cụm công nghiệp nổi bật của thành phố.

• Năm 2018: UBND TP. Cần Thơ phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 cho CCN Phong Điền, xác định diện tích và các ngành nghề ưu tiên.

• Năm 2019: Công tác giải phóng mặt bằng bắt đầu, với tổng diện tích khoảng 50 ha được thu hồi từ đất nông nghiệp và đất công.

• Năm 2020: Khởi công xây dựng hạ tầng giai đoạn 1 (30 ha), bao gồm các tuyến đường nội bộ, hệ thống điện, và hệ thống cấp nước.

• Năm 2022: Hoàn thành 80% hạ tầng kỹ thuật giai đoạn 1, bắt đầu thu hút các doanh nghiệp đầu tiên.

• Năm 2023: CCN chính thức đi vào hoạt động, với 5 doanh nghiệp ký hợp đồng thuê đất, tập trung vào chế biến thực phẩm và sản xuất hàng tiêu dùng.

• Năm 2024: Tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giai đoạn 2 (20 ha) và đẩy mạnh thu hút đầu tư. Dự kiến đến cuối năm 2024, tỷ lệ lấp đầy đạt 50%.

• Năm 2025: Dự kiến hoàn thành toàn bộ hạ tầng và đạt tỷ lệ lấp đầy 70%, đồng thời hỗ trợ kế hoạch nâng cấp huyện Phong Điền thành thị xã.

5.2. Tiến độ giải phóng mặt bằng

Công tác giải phóng mặt bằng cho CCN Phong Điền gặp một số khó khăn do phần lớn đất thu hồi là đất nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh kế của các hộ dân. Tổng chi phí bồi thường ước tính khoảng 150 tỷ đồng, với hơn 90% hộ dân đã nhận tiền bồi thường tính đến năm 2023. Khu tái định cư nhỏ (2 ha) đã được xây dựng để hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng, với các tiện ích cơ bản như điện, nước, và đường giao thông.

Một số thách thức trong giải phóng mặt bằng bao gồm:

• Chưa đồng thuận về giá bồi thường: Một số hộ dân cho rằng mức bồi thường chưa tương xứng với giá trị đất.

• Vấn đề pháp lý: Một số trường hợp liên quan đến tranh chấp quyền sử dụng đất hoặc sổ đỏ chưa hoàn thiện.

Để giải quyết, UBND huyện Phong Điền đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân, đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng khu tái định cư để đảm bảo quyền lợi.

5.3. Tiến độ xây dựng hạ tầng

Tính đến tháng 5 năm 2025, hạ tầng của CCN Phong Điền đạt được các tiến độ sau:

• Giai đoạn 1 (30 ha): Hoàn thành 100% các hạng mục chính, bao gồm đường nội bộ, hệ thống điện, cấp nước, và xử lý nước thải. Các doanh nghiệp đã bắt đầu xây dựng nhà xưởng.

• Giai đoạn 2 (20 ha): Đạt tiến độ 70%, với các tuyến đường và hệ thống điện đang được hoàn thiện. Nhà máy xử lý nước thải giai đoạn 2 dự kiến hoàn thành vào quý III/2025.

• Khu tái định cư: Hoàn thành 100% và bàn giao cho các hộ dân vào cuối năm 2024.

6. Tác động kinh tế – xã hội

6.1. Thúc đẩy phát triển kinh tế

CCN Phong Điền mang lại nhiều tác động tích cực cho kinh tế huyện Phong Điền và TP. Cần Thơ:

• Tăng trưởng công nghiệp: CCN góp phần nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp của huyện, từ 768 tỷ đồng năm 2019 lên ước tính 1.000 tỷ đồng vào năm 2025.

• Thu hút đầu tư: Với môi trường kinh doanh thuận lợi và hạ tầng đồng bộ, CCN dự kiến thu hút thêm 10-15 doanh nghiệp trong giai đoạn 2025-2030, với tổng vốn đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng.

• Phát triển chuỗi cung ứng: CCN hỗ trợ chế biến và phân phối nông sản, giúp nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm trái cây và thủy sản của huyện.

6.2. Giải quyết việc làm

CCN Phong Điền hiện tạo việc làm cho khoảng 500 lao động, chủ yếu là người dân địa phương. Khi đạt tỷ lệ lấp đầy 100%, CCN dự kiến giải quyết việc làm cho 1.500-2.000 lao động, bao gồm cả lao động phổ thông và lao động kỹ thuật. Điều này giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và cải thiện thu nhập cho người dân, đặc biệt là thanh niên nông thôn.

6.3. Đô thị hóa và phát triển xã hội

CCN Phong Điền góp phần thúc đẩy đô thị hóa tại huyện Phong Điền, hỗ trợ kế hoạch nâng cấp huyện thành thị xã Phong Điền vào năm 2025. Khu tái định cư và các tiện ích trong CCN giúp cải thiện chất lượng sống cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Ngoài ra, CCN còn tạo điều kiện để phát triển các dịch vụ phụ trợ như nhà ở công nhân, cửa hàng, và dịch vụ vận tải.

Dự án cũng phù hợp với định hướng phát triển đô thị sinh thái của huyện, kết hợp giữa công nghiệp sạch và bảo vệ môi trường nông nghiệp, du lịch. Với 48 điểm vườn du lịch nông nghiệp và hơn 1,8 triệu lượt khách đến Phong Điền năm 2019, CCN được kỳ vọng sẽ hỗ trợ phát triển du lịch trải nghiệm, chẳng hạn như các tour tham quan nhà máy chế biến nông sản.

7. Thách thức trong quá trình triển khai

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, CCN Phong Điền vẫn đối mặt với một số thách thức:

7.1. Hạn chế về nguồn vốn

Nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng CCN chủ yếu dựa vào ngân sách địa phương và vốn từ các doanh nghiệp. Tuy nhiên, quy mô nhỏ của CCN khiến việc thu hút các nhà đầu tư lớn gặp khó khăn. Để giải quyết, huyện Phong Điền cần phối hợp với TP. Cần Thơ để huy động vốn từ các nguồn như ngân sách trung ương, vốn FDI, hoặc các tổ chức quốc tế.

7.2. Cạnh tranh với các KCN lớn

TP. Cần Thơ hiện có nhiều khu công nghiệp lớn như KCN VSIP Cần Thơ, KCN Trà Nóc, và KCN Hưng Phú, với hạ tầng hiện đại và chính sách ưu đãi hấp dẫn. CCN Phong Điền, với quy mô nhỏ hơn, cần xây dựng các lợi thế cạnh tranh riêng, chẳng hạn như chi phí thuê đất thấp và tập trung vào các ngành chế biến nông sản.

7.3. Bảo vệ môi trường

Do nằm gần các vùng chuyên canh cây ăn trái và khu du lịch sinh thái, CCN Phong Điền cần đảm bảo hoạt động công nghiệp không gây ô nhiễm môi trường. Hệ thống xử lý nước thải và chất thải rắn cần được vận hành hiệu quả, đồng thời các doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về môi trường.

7.4. Nguồn nhân lực chất lượng cao

Mặc dù huyện Phong Điền có nguồn lao động dồi dào, phần lớn là lao động phổ thông. Để thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao, CCN cần phối hợp với các cơ sở đào tạo như Trường Cao đẳng Y tế Cần Thơ để nâng cao trình độ kỹ thuật cho lao động địa phương.

8. Triển vọng phát triển

CCN Phong Điền có tiềm năng lớn để trở thành một cụm công nghiệp tiêu biểu tại TP. Cần Thơ, đặc biệt trong bối cảnh huyện Phong Điền đang được định hướng phát triển thành đô thị sinh thái và thị xã Phong Điền. Một số triển vọng chính bao gồm:

• Mở rộng quy mô: Trong giai đoạn 2025-2030, CCN có thể được mở rộng thêm 20-30 ha, tận dụng quỹ đất còn lại tại xã Nhơn Nghĩa và các xã lân cận.

• Ứng dụng công nghệ 4.0: Theo xu hướng cách mạng công nghiệp 4.0, CCN có thể thu hút các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ tự động hóa và công nghệ sinh học, như mô hình “Cánh đồng công nghệ 4.0” đã được triển khai tại huyện Cờ Đỏ.

• Liên kết du lịch và công nghiệp: CCN có thể phát triển các sản phẩm du lịch trải nghiệm, chẳng hạn như tham quan nhà máy chế biến trái cây hoặc xưởng sản xuất thủ công, kết hợp với các điểm du lịch nổi tiếng như Chợ nổi Phong Điền và Làng du lịch sinh thái Ông Đề.

• Hỗ trợ chuỗi cung ứng nông sản: Với vai trò trung tâm chế biến và phân phối nông sản, CCN sẽ góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm nông nghiệp của ĐBSCL, đặc biệt là trái cây và thủy sản.

Trong dài hạn, CCN Phong Điền sẽ đóng góp vào mục tiêu đưa TP. Cần Thơ trở thành thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, đồng thời khẳng định vai trò của huyện Phong Điền như một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư và du lịch.

9. Kết luận

Cụm Công nghiệp Phong Điền là một dự án mang ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của huyện Phong Điền và TP. Cần Thơ. Với vị trí thuận lợi, hạ tầng đồng bộ, và định hướng phát triển công nghiệp sạch, CCN không chỉ thúc đẩy công nghiệp hóa mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển du lịch sinh thái. Mặc dù đối mặt với một số thách thức, sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, cùng với tiềm năng kinh tế của khu vực, sẽ đảm bảo CCN Phong Điền phát triển bền vững trong tương lai.